İngiliz ve Fransız Arşiv Belgeleriyle Şeyh Said Hareketi

İngiliz ve Fransız Arşiv Belgeleriyle Şeyh Said Hareketi

“Şeyh Said İsyanı” derken, hareketin adı bile, 1925 yılındaki Kürt ayaklanmasının ne denli önemli olduğunun bir göstergesidir. Çünkü hareketin bu ad ile anılması, devletin planlı bir yaklaşımıdır. Kürdistan tarihinde gelişen hareketler, genellikle hareketin olduğu bölgenin adıyla ya da hareketin oluş tarihiyle anılır. Örneğin, “Alişêr İsyanı” değil de, “Koçgiri İsyanı”, “Seyid Rıza İsyanı” değil de, “Dersim İsyanı”, ya da neden 1924’teki hareket “Beytüşşebap İsyanı” olarak adlandırılır da 1925 ayaklanması sadece Şeyh Said adıyla anılıyor? Bu devletin resmi bir görüşüdür. Ancak bu resmi görüş, diğer hareketler için aynı tutumu sergileme gereği duymamıştır. Çünkü bu hareketin “Şeyh Said İsyanı” ismi ve niteliği, Genel Kurmay Başkanlığı 30 Haziran 1925 tarihli teklifi üzerine, 3 Mayıs 1925 Bakanlar Kurulu Kararı ile isyanın iç ve dış basında milli bir hareket olarak yer almasının devletin milli çıkarlarına uygun olmadığı, bu nedenle hareketin Şeyh Said adıyla anılmasının, hareketin irtica-i ve yerel bir hareket olduğu şeklinde anılması kararı alınıyor. Hareketin niteliği ve adı bu yöntemle askeri emirlerle belirleniyor. Böylece hareketin adı “Şeyh Said İsyanı” ve niteliği ise “İrtica-i bir hareket” olarak kabul ediliyor

Detay